اخبار دام طیور آبزیان. معاون مرکز اصلاح نژاد دام معاونت امور تولیدات دامی وزارت جهاد کشاورزی از لزوم برنامهریزی برای اصلاح نژاد گوسفندان باهدف تولید پشم باکیفیت برای حفظ اعتلای هنر فرشبافی ایران خبر داد. امیر طاهری یگانه در گفتوگو با خبرنگار ایانا بابیان اینکه در ایران 28 نژاد گوسفند در حال پرورش هستند و عموماً نژادهای مناطق گرم و خشک پتانسیل تولید پشم مناسب برای صنعت قالی و حتی نساجی را دارند ادامه داد: اقلیم گرم و خشک و نوع مواد معدنی موجود در گیاهان مرتعی مهمترین دلیل کیفیت ویژه تارهای پشم گوسفندان ایران هستند. اصلاح نژاد میتواند در بهبود بهرهوری تولید کمی و کیفی پشم از جنبههای مختلف به سودآورتر شدن صنعت پرورش گوسفند کمک کند.
وی گفت: نظر به قدمتی که تولید قالی در ایران دارد، شناخت ویژگیهای پشم مورداستفاده در آن دارای اهمیت قابلتوجهی است.
مهمترین دلیل ارزشمندی قالی ایران استفاده از پشم گوسفندان ایران در بافت آن بوده است. در اواسط قرن 19 میلادی فرش ایران جای خود را در بازار جهانی پیدا کرد و تا سالهای اخیر از مهمترین اقلام صادراتی کشور بوده است ولی در صورت عدم توجه کافی به این موضوع، باید شاهد افت و از دست رفتن بیشتر بازارهای جهانی این هنر-صنعت باشیم.
وی با اشاره به اینکه عموماً چشمانداز برنامهها و سیاستهای تعریفشده بر اساس نیاز بازار مصرف و حضور و انسجام بخشهای خصوصی برای استفاده از این برنامهها تحقق مییابد گفت: صنعت پرورش گوسفند کشور به دلیل نیاز به جذب سرمایه، باید برای فروش محصول پشم بهعنوان یک فرآورده جانبی و بازاریابی و ایده پردازی برای تولیدات جدید، بهصورت مداوم و پیوسته از ایدههای جدید و فکرهای نو استفاده کند.
معاون مرکز اصلاح نژاد دام افزود: در حد توان و متناسب با منابع مالی تعریفشده در این دفتر سعی بر این بوده است که از محل اعتبارات دولتی حمایتهای لازم از این حوزه انجام شود و فعالان بخش خصوصی نیز در صورت امکان از تسهیلات بانکی برخوردار شدهاند.
وی تأکید کرد: مهمترین برنامههای مرکز اصلاح نژاد ارائه و ترویج استفاده از دستگاههای مکانیزه پشمچین و در مرحله بعد توسعه استفاده از امکانات و ابزارهایی است که بتوانند در حداقل آسیب به پوست حیوان در زمان کشتار، مناسبترین کیفیت پشم، پوست و چرم را برای صنعت نساجی و صنعت پوست و چرم کشور محقق کند.
اخبار دام طیور آبزیان. وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرد: طبق بخشنامه جدید، قیمت هر کیلوگرم خرید حمایتی مرغ زنده درب واحدهای مرغداری ۵۸ هزار تومان تعیین شده است. به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، این بخشنامه از سوی وزارت جهاد کشاورزی، وزارت اقتصاد و دارایی، سازمان برنامه و بودجه کشور و وزارت صنعت، معدن و تجارت تصویب شده است.
در این بخشنامه آمده است: به استناد مفاد قانون اصلاح قانون تضمین خرید محصولات اساسی کشاورزی مصوب پنجم آبان ماه سال ۱۳۹۹ مجلس شورای اسلامی، شورای قیمتگذاری و اتخاذ سیاستهای حمایتی محصولات اساسی به پیشنهاد معاونت امور دام وزارت جهاد کشاورزی با تاکید بر بهکارگیری رویکرد جایگزینی سیاست قیمت تضمینی به جای خرید تضمینی در جلسه ۱۶ بهمن ماه ۱۴۰۲ تصویب کرد.
در راستای حمایت از تولیدکنندگان مرغ و به منظور خرید حمایتی توسط شرکت پشتیبانی امور دام کشور قیمت مرغ زنده درب واحدهای مرغداری کیلویی ۵۸ هزار تومان است.
تبصره یک: به شرکت پشتیبانی امور دام کشور اجازه داده میشود در فرایند خرید برای ذخیرهسازی از محل تولید داخلی نسبت به پرداخت هزینههای حمل و نقل، کشتار و افت کشتار، بستهبندی، شیرینگ پک، انجماد، انبار، نگهداری و ذخیرهسازی اقدام کنند.
هزینههای تبعی مذکور بر اساس عرف بازار در روز خرید جز هزینههای قطعی شرکت است.
تبصره دو: وزیر جهاد کشاورزی به نمایندگی از شورای قیمتگذاری مجاز است با توجه به شرایط بازار و در راستای حمایت از تولیدکنندگان و متعادلسازی بازار، در مقاطع زمانی مختلف نسبت به تغییر قیمت خرید مرغ توسط شرکت پشتیبانی امور دام کشور اقدام کند.
اخبار دام طیور آبزیان. مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام کشور، از کنترل کیفیت نهادههای دام و طیور و محموله فرآوردههای پروتئینی براساس دستورالعملهای حوزه کنترل کیفی این شرکت و براساس شاخصهای تعیین شده و استانداردهای ملی و ابلاغی خبر داد. به گزارش خبرگزاری تسنیم به نقل از پایگاه اطلاعرسانی وزارت جهاد کشاورزی حسین شیرزاد در این خصوص گفت: کلیه دستورالعملهای حوزه کنترل کیفی شرکت پشتیبانی امور دام کشور از آبان ماه سال جاری براساس آخرین شاخصهای تعیین شده و استانداردهای ملی و ابلاغی سازمان دامپزشکی بروزرسانی شده که این استانداردهای کیفی، ناظر بر حساسیت بالاتر نسبت به سلامت نهادههای دام و طیور و محمولههای فرآوردههای پروتئینی است.
وی افزود: این اقدام در راستای ضرورت کنترل کیفیت محمولات در زمان خرید و همچنین طی دوره ماندگاری در انبارها و سیلوهای استانی انجام شده تا محمولات با کیفیت مطلوب به دست مصرف کنندگان دام و طیور برسد، همچنین مدیران استانی موظف شدند تا براساس استانداردهای جدید نسبت به کنترلهای کیفی اقدام کنند.
مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام کشور خاطرنشان کرد: با توجه به وظایف تعریف شده برای دفتر کنترل کیفی، بازدیدهای ادواری از انبارها، سردخانههای ملکی و طرف قرارداد و همچنین محمولات موجود در انبارها برای مبادی ورودی شرکت متبوع نیز به طور مستمر انجام میپذیرد و در صورت مشاهده هرگونه عدم رعایت مفاد دستورالعملها، راهنمایی و توصیههای لازم به منظور انجام اقدامات پیشگیرانه به کارشناسان و مدیران استانی مربوطه ارائه میشود که طی نظارتهای دورهای به طور مستمر رصد و پایش میشوند.
وی در پایان اظهار کرد: در هنگام خرید گوشت قرمز و نیز خرید مازاد مرغ تولید داخل، ناظرین کنترل کیفی به صورت مستمر بر عملیات اجرایی کشتار، بستهبندی و انجماد محمولات استحصالی، نظارت کیفی به عمل میآورند تا نهادههای باکیفیت بالا و محمولههای پروتئینی سالم به مراکز عمده مصرف ارسال شود.
اخبار دام طیور آبزیان. تمام دستورالعملهای حوزه کنترل کیفی شرکت پشتیبانی امور دام کشور از آبان ماه سال جاری بر اساس آخرین شاخصهای تعیین شده و استانداردهای ملی و ابلاغی سازمان دامپزشکی کشور به روز رسانی شده است.
حسین شیرزاد، مدیر عامل شرکت پشتیبانی امور دام کشور در این خصوص گفت: این اقدام در راستای ضرورت کنترل کیفیت محمولات در زمان خرید و همچنین طی دوره ماندگاری در انبارها و سیلوهای استانی انجام شده تا محمولات با کیفیت مطلوب به دست مصرف کنندگان دام و طیور برسد، همچنین مدیران استانی موظف شدند تا بر اساس استاندارهای جدید نسبت به کنترلهای کیفی اقدام کنند.
مدیر عامل شرکت پشتیبانی امور دام کشور در ادامه خاطرنشان کرد: با توجه به وظایف تعریف شده برای دفتر کنترل کیفی بازدیدهای ادواری از انبارها، سردخانههای ملکی و طرف قرارداد و همچنین محمولات موجود در انبارها برای مبادی ورودی شرکت متبوع نیز به طور مستمر انجام میپذیرد و در صورت مشاهده هر گونه عدم رعایت مفاد دستورالعملها راهنمایی و توصیههای لازم به منظور انجام اقدامات پیشگیرانه به کارشناسان و مدیران استانی مربوطه ارائه میشود.
شیرزاد در پایان اظهار کرد: در هنگام خرید گوشت قرمز و نیز خرید مازاد مرغ تولید داخل، ناظران کنترل کیفی به طور مستمر بر عملیات اجرایی کشتار، بسته بندی و انجماد محمولات استحصالی نظارت کیفی به عمل میآورند تا نهادهها با کیفیت بالا و محمولههای پروتئینی سالم به مراکز عمده مصرف ارسال شود.
اخبار دام طیور آبزیان. مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام کشور با بیان اینکه ذخایر راهبردی این شرکت با تولیدات داخلی تکمیل میشود، گفت: این شرکت حمایت از تولید داخل را با روشهای جدید تهاتر، توزیع مدتدار نهاده، امکان استمهال، ارائه طیف وسیعی از نهادهها با وثیقههای ساده، خرید آتی و صادرات در دستور کار قرار داده است. به گزارش ایرنا از وزارت جهاد کشاورزی، «حسین شیرزاد» با اشاره به ماموریتهای راهبردی و خط مشی جدید این شرکت و رویکرد حمایتی آن، افزود: ریسک کم تولیدکننده و پذیرش ریسک حداکثری خریدار، از ویژگیهای الگوی قرارداد آتی است.
مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام کشور اظهار داشت: کمک به بازسازی جمعیت دامی، تهیه علوفه دام «خَشَبی» مُکفی پس از کاهش بیسابقه کمیت علوفه، تعدیل پیامدهای ناشی از کشتار دام مولد در سالیان اخیر و کمک به تولیدکنندگان دام و طیور در کاهش صعوبت ناشی از خشکسالی ادواری کشور، از دلایل اجرای بسته کمکهای ویژه حمایتی شرکت پشتیبانی امور دام کشور است.
وی ادامهداد: در تحویل نهادههای دامی به صورت مدتدار با پذیرش ریسک حداکثری از طرف شرکت پشتیبانی امور دام، از مهر ماه امسال تاکنون بیش از ۷۵۰ هزار تن جو و بیش از ۳۵۰ هزار تن ذرت بین دامداران و مرغداران عرضه شده است. در مجموع طی چهار ماه گذشته بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن نهاده بین جامعه تولیدکنندگان کشور توزیع شده که در ۳۰ سال گذشته یک رکورد بیسابقه محسوب میشود.
شیرزاد با اشاره به کمبود منابع سرمایهای و سیطره نظام دیوانسالاری سنتی، بر لزوم حرکت به سمت و سوی یک حاکمیت شرکتی انعطافپذیرتر در بطن مناسبات تجاری و حمایتی شرکت پشتیبانی امور دام کشور تاکید کرد.
وی بیانداشت: سازوکارهای قراردادهای کنونی به تسهیم ریسک، رضایتمندی بیشتر جامعه هدف مرغداران، تعامل سازنده و پایدار با تشکلها و تشویق تولیدکنندگان به حفظ واحدهای تولیدی در مزارع انجامیده است، چنانکه هماکنون بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن نهاده مدتدار در بازارگاه عرضه شده و این یک جریان کالایی پایدار و مستمر است.
این مسوول، اجرای طرح تحویل نهاده مدتدار را امیدی تازه در جامعه نظام دامپروری و مرغداری کشور دانست و افزود: نتایج زودرس این طرح با دیرکشتاری و نگهداشت ذخایر گوشت نمایان شده است.
دانشبنیانها از حمایت ویژه شرکت پشتیبانی امور دام برخوردار میشوند
مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام کشور، رسالت این شرکت را حمایت از تولید نهادهها و فرآوردههای پروتئینی داخل اعلام کرد و گفت: از برنامههای جدید، حمایت از شرکتهای دانشبنیان تولید علوفه است که طرح پسزمینه شالیزاری به عنوان یکی از این پروژهها در حال پیگیری است.
وی با بیان این که در رویکرد جدید با سیطره و دمیدن روح حمایتی در سیاستها و برنامههای جدید شرکت پشتیبانی امور دام کشور، دانشبنیانها هم از حمایتهای ویژه برخوردار میشوند، تاکید کرد: حمایت از فعالیت شرکتهای دانشبنیان در راستای پربازدهی و تقویت ذخایر ژنتیکی دامی، چند قلوزایی و حاملگی خارج از فصل در دستور کار شرکت پشتیبانی امور دام کشور قرار دارد.
شیرزاد تصریحکرد: محصولات دانشبنیان خرید تضمینی میشود، شرکتهایی که تنوع در خوراک دام و طیور به وجود آورند، تولیدکنندگان نهادههای جدید و غیرمتعارف و پسماندمحور البته با بهرهوری مشابه، در اولویت خرید محموله نهاده قرار میگیرند. به گفته وی، عشایر، دامداران و مرغدارانی که از خوراک آماده تولیدی شرکتهای دانشبنیان استفاده میکنند، مشمول حمایتهای یارانهای و قیمتی شرکت پشتیبانی امور کشور میشوند.
مراحل پایداری صنعت مرغ از نگاه حاکمیتی شرکت پشتیبانی امور دام
مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام، سه گام پایداری صنعت مرغ کشور از نگاه حاکمیتی شرکت پشتیبانی امور دام را این گونه برشمرد: نخستین گام خرید مرغ تولیدی مازاد و جمعآوری بیشبودها از بازار است که دستورالعمل آن صادر و به استانها ابلاغ شده است و تاکنون بیش از چهار هزار تن مرغِ مازاد خریداری و از استانها جمعآوری شده است.
وی گام دوم پایداری صنعت مرغ را توسعه “قراردادهای خرید آتی” اعلام کرد و آن را جهشی بزرگ در تعامل شرکت با زنجیرههای بزرگ و تحولساز در بازسازی صنعت مرغ کشور دانست و سومین گام را تقویت و تشویق صادرات به ویژه مرغ آرین اعلام کرد و اطمینان داد که این ۳ اقدام پایداری صنعت مرغ را در آینده تضمین میکند.
نسل جدید “قرارداد آتی یا پیشخرید مرغ گوشتی” اجرایی میشود/ خرید ۳۰ هزار تن مرغ منجمد از مرغداریهای داخل کشور
شیرزاد از طرح خرید آتی مرغ خبر داد و گفت: در نسل جدید قراردادها هم تضمین خرید مرغ و هم تامین و لجستیک برعهده شرکت پشتیبانی امور دام کشور است و این قراردادها در روزهای آینده به مدیران استانی برای اجرا، تحویل میشود.
وی در همین زمینه افزود: ۱.۵ همت اعتبار برای خرید این مقدار مرغ در طرح خرید آتی در نظر گرفته شده است و پیشبینی میشود خرید ۳۰ هزار تن مرغ منجمد از مرغداریهای داخل کشور انجام شود. هدف از این قرارداد تامین پایدار و مستمر نهادهها، تضمین مرغهای تولیدی توسط مرغداران به قیمت منصفانه و عادلانه، جلوگیری از ریزش قیمت مرغ و پیشتولید مرغ با انعقاد قراردادهایی که ریسک بیشتری را برای پرتفوی مالی شرکت دربر میگیرد.
مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام کشور، رویکرد قراردادهای جدید را تامین بههنگام نهاده، تضمین خرید مرغ و تشویق مرغداران به تهاتر توامان نهاده با مرغ به صورت تهاتر مرحلهای با ریسک کم برای تولیدکننده و ریسک حداکثری برای شرکت عنوان کرد که محتوای آن ناظر بر استمرار در تولید جوجه یک روزه است به طوری که روند جوجهریزی در ابتدای سال دچار نقصان و کاهش نشود و مرغدار با ایمنی و آسودگی بیشتری به تولید مرغ بپردازد. البته در فرایند قراردادهای منعقده مشوقهای زمانی نیز شامل حال مرغداران میشود.
وی ادامهداد: در این شیوه خرید، صد درصد نهاده در یک دوره ۴۵ روزه به صورت نقدی و کالایی تحویل مرغداران میشود و اگر مرغداران به جوجهریزی مکفی در ابتدای اسفند و تحویل در ۱۵ فروردین اقدام کنند، به عنوان مشوق زمانی مشمول دریافت ۱۰۰ درصدی نهاده خواهند شد. شیرزاد ابراز امیدواری کرد که با استقبال تولیدکنندگان، استمرار و پایداری مرغ گوشتی در سراسر کشور فراهم شود.
اخبار دام طیور آبزیان. مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام در گفتوگو با مهر: صنعت طیور ایران اگرچه صنعتی بزرگ و گسترش یافته است اما «توسعه یافته» نیست. چون با وجود آرامش فعلی و ثبات حاکم بر صنعت طیور هنوز هم ناپایداری و ریسکهای بسیاری این صنعت را تهدید میکند.
وضعیت صنعت طیور در ایران و رکوردهای اخیر بالای ۱۵۲ میلیون قطعه جوجهریزی در دی ماه و بهمن ماه سال جاری را چگونه ارزیابی میکنید؟ پرسش سختی است. معتقدم، صنعت طیور ایران اگرچه صنعتی بزرگ و گسترش یافته است اما «توسعه یافته» نیست. چون با وجود آرامش فعلی و ثبات حاکم بر صنعت طیور هنوز هم ناپایداری و ریسکهای بسیاری این صنعت را تهدید میکند. دکترین حمایتی در تقابل با قیمت گذاری دستوری در صنعت طیور امیدبخش نیست و این بخش به حمایتهای پولی -مالی، تسهیلات بانکی با نرخهایی ۵ تا ۷ درصد، کمکهای فنی-نهادهای و تزریق نوآوریها، تحقیق و توسعه، مطالعات به روز، تشکلهای پر قدرت، مشوقهای صادراتی و حمایتهای سیاسی در مجلس قانون گذاری و از همه مهمتر «نظام حکمرانی آمار» نیاز دارد. در طول ۴ دهه گذشته صنعت طیور ایران بسیار گسترش یافته و موفقیتهای بسیاری به دست آورده که قابل مقایسه با دهههای ۴۰ و ۵۰ نیست. امروز این صنعت در گذار از ۱۴۰ میلیون قطعه جوجهریزی ماهانه، در حال رسیدن به مرز بیش از ۸ هزار تن تولید مرغ است. نیاز بازار به توزیع روزانه مرغ هم تقریباً به ۷ هزار و ۶۰۰ تن رسیده و تولید سالانه کشور به بیش از ۲.۵ میلیون تن گوشت مرغ نزدیک شده است. این رکوردهای تازه که ما را به باشگاه ۱۰ کشور بزرگ و قدرتمند تولیدکنندگان گوشت مرغ در دنیا قرار داده، برای پایداری خویش، ضرورت بازبینی ساختاری در صنعت طیور کشور را اجتناب ناپذیر ساخته است. این صنعت به حمایتهای غیر مستقیم بیشتری نیاز دارد. ضریب نفوذ سرمایه و سرمایه گذاری در صنعت طیور پایین و شدت استهلاک بالا است. برنامه منظم و جامع هماهنگ بین دولت و بخش خصوصی برای صادرات نداریم. بسته بیمهها در صنعت طیور جذاب نیست. مثلاً «ادغام عمودی و تولید قراردادی» به عنوان تحولات مهم در افزایش کارایی زنجیره تأمین در صنعت طیور اثبات شده است. اما روند این تحولات تکاملی در صنعت طیور ایران به کندی به پیش میرود.
این تحولات ساختاری چگونه اتفاق میافتد؟ ادغام عمودی زمانی اتفاق میافتد که شرکتهای صنعت طیور تلاش میکنند تا ردپای خود را در زنجیره تأمین یا فرآیند تولید گسترش دهد. مثلاً یک شرکت به جای چسبیدن به یک نقطه واحد در طول فرآیند، درگیر یکپارچگی عمودی میشود تا بیشتر به سایر جنبههای فرآیند (تأمین کنجاله، ذرت، جوجه یک روزه و…) متکی به خود شود. به عنوان مثال، یک مرغدار ممکن است بخواهد مستقیماً نهاده یا خوراک دام خود را تهیه کند یا مستقیماً به مصرف کنندگان بفروشد. ادغام عمودی در صنعت طیور به تجمیع مراحل مختلف تولید، از هچری تا توزیع، از کارخانههای خوراک دام گرفته تا جوجه کشیها تا کشتارگاهها، کارخانههای فرآوری، تحت یک شرکت یا سازمان واحد اشاره دارد. تا کنون کارایی این سیستم به کاهش قیمت تمام شده واقعی محصولات و صادرات رقابتی گوشت مرغ کمک کرده است. قیمتها سیگنالهای ضروری برای فعالان بازار هستند، زیرا تخصیص کارآمد منابع فیزیکی، انسانی و مالی را امکان پذیر میکنند. در مثالی دیگر تا پایان سال ۲۰۲۴، سه شرکت برتر – تایسون، پیلگریم و پردو – حدود ۷۱ درصد از کشتار طیور ایالات متحده را به خود اختصاص خواهند داد. گوشت این ۴ شرکت برتر با حداقل ۳۰ نام تجاری مختلف به بازارهای جهانی عرضه میشود. بیش از ۹۲ درصد از تمام جوجههایی که در اروپا و آسیای جنوب شرقی برای گوشت پرورش مییابند (مرغهای گوشتی) توسط پرورش دهندگان قراردادی پرورش مییابند. شرکتی که مرغدار با آن قرارداد دارد جوجهها، خوراک، مراقبتهای دامپزشکی و مشاوره فنی را ارائه میکند که در مقایسه با تولیدکنندگان مستقل، حدود ۹۳ درصد از ریسک اقتصادی را از مرغداران کاهش و دور میکند.
در مقام مقایسه، در گذشتههای دور در دهه ۴۰ ایران، کسب و کار هچری، تولیدکنندگان تخم مرغهای نطفه دار، پرورش دهندگان جوجههای یک روزه گوشتی، مرغداران درگیر در مراحل اصلی تولید گوشت مرغ و… همه مشاغلی جداگانه بودند. کارخانههای خوراک طیور، جوجه کشیها، مزارع و واحدهای فرآوریهای مستقل وجود داشتند که هر کدام محصول خود را در بازار جداگانه ای با زحمت به فروش میرساندند. اما از دهه ۱۹۴۰، در صنعت طیور جهان، ورق برگشته به طوری که مراحل مختلف تولید توسط «ادغامکنندهها» ترکیب شدند. یکپارچه سازان با هماهنگ کردن ظرفیت تولید هر مرحله از تولید، هزینهها را کاهش دادند.
فعالان صنعت مرغ با ترکیب مراحل تولید در شرکتهای بزرگ یکپارچه عمودی که میتوانستند از فناوری به سرعت در حال تغییر، استفاده کنند، به بزرگی رشد کرده است اما در ایران این روند با سرانه مصرف در حال رشدی معادل ۳۳ کیلو گرم برای هر ایرانی و تغییرات وسیع در الگوریتم تأمین نهاده (نظام بازار گاه) تا کشتار مرغ بسیار بطئی است.
آیا حرکت برای اصلاحات ساختاری صنعت طیور بر بازار تولید مرغ گوشتی هم تأثیر گذار است؟ بی تردید، زنجیره تولید طیور یک سیستم صنعتی محسوب میشود. چنانکه تجربه جهانی نشان داده که «ادغام عمودی و تولید قراردادی» به عنوان یک استراتژی تجاری اغلب برای افزایش کارایی، کاهش هزینهها و بهبود کنترل بر زنجیره تأمین استفاده میشود. از نظر تاریخی، ادغام عمودی در کشاورزی در اوایل قرن بیستم با ظهور شرکتهای بزرگ تجارت کشاورزی مانند ADM و Cargill آغاز شد. این شرکتها از یکپارچگی عمودی برای کنترل تولید و توزیع محصولات کشاورزی مانند غلات و گوشت استفاده میکردند؛ اما امروز ادغام عمودی در صنعت طیور در بسیاری از کشورهای جهان رواج دارد چین، مالزی، ایالات متحده و برزیل از بزرگترین بازیگران آن هستند.
برزیل در سال ۲۰۱۵ از چین پیشی گرفت و به عنوان دومین تولیدکننده بزرگ گوشت طیور در جهان، تنها از آمریکا عقب ماند. از هر ۱۱ کیلو گرم مرغ صادر شده در سراسر جهان، حدود ۴ کیلو گرم از برزیل میآید. طیور پرورش یافته توسط تعداد قابل توجهی از تولیدکنندگان کوچک و متوسط برزیلی، تقریباً ۱۸۰ هزار مزرعه، عمدتاً به دو شرکت بزرگ چندملیتی برزیلی عرضه میشود. در آمریکا، شرکتهای بزرگ تجارت کشاورزی مانند Tyson Foods و JBS مزارع، کارخانههای فرآوری و شبکههای توزیع را در اختیار داشته و اداره میکنند. مدل شرکتهای گوشت ادغام شده عمودی با استفاده از کار قراردادی مزرعه توسط تایسون توسعه داده شد و برای سالهای متمادی در صنعت مرغ رایج بوده است – به طوری که به صنعت «مرغسازی» معروف است. در برزیل، شرکتهایی مانند JBS و Marfrig Global Foods کنترل قابل توجهی بر تولید و توزیع گوشت گاو و مرغ دارند. امروز صنعت طیور از سیستم «تولید قراردادی» به شکل گستردهای استفاده میکند. یک هدف مهم از اتکا به سیستمهای قراردادی «استاندارد کردن شیوههای تولید با هدف تولید یک کالای همگن برای رقابت در صادرات» است چنانکه با سیستم قراردادهای صنعت طیور، تولیدکنندگان مرغ در حال تولید محصولات مرغ با سایز ثابت و با کیفیت بالا برای مصرف کنندگان داخلی و جهانی هستند. شما ببینید که گوشت مرغ در ۲۰ سال گذشته به یکی از عناصر اصلی منوهای فستفود حتی در کشور ما تبدیل شده است. در اروپا حدود ۷۶ درصد و در آمریکا بیش از ۹۰ درصد از تمام جوجههای پرورش یافته برای مصرف توسط کشاورزان مستقلی تولید میشوند که تحت قرارداد با شرکتهای تولید و فرآوری مرغ یکپارچه (عمودی) کار میکنند حدود ۹ درصد دیگر مزارع متعلق به شرکتهای متوسط هستند و کمتر از یک درصد توسط مرغداران مستقل انفرادی پرورش مییابند.
یکی از روندهای اصلی در توسعه اقتصاد طیور جهانی از اواسط قرن بیستم و تاکنون، فرایند «ادغام کننده شرکتهای درگیر در زنجیره طیور» به کمک مشوقهای دولتی بوده است. اکنون اقتصاد طیور کشورهای پیشرو جهان به طور فزاینده ای دو قطبی شده که از یک سو، شرکتهای بزرگ تسلط دارند و از سوی دیگر، کسب و کارهای کوچک و خرد وجود دارند. کنترل شرکتی بر تولید مواد غذایی در اروپا، چین، برزیل و ایالات متحده نیز از طریق ادغام عمودی و ادغام شرکتها گسترش یافته است. این نیروها با هم، چشمانداز صنعت طیور را از اواسط قرن بیستم تغییر دادند. معمولاً، کشاورزانی که قیمت تمام شده آنها بالا است از تجارت خارج میشوند، اغلب مرغداریهای شأن را به مزارع شرکتهای بزرگتر میفروشند یا اجاره میدهند و به غولهای شرکتی اجازه میدهند بزرگتر شوند. علاوه بر این، شرکتهای غذایی و کشاورزی، همراه با شرکتهای غولهای جوجه، لاین و اجداد و مواد دارویی و واکسن که فعالیت آنها را امکانپذیر میکنند، اغلب با یکدیگر ادغام یا یکدیگر را خریداری میکنند تا سهم بیشتری از بازار را به خود اختصاص دهند و کارایی مقیاس را افزایش دهند. روابط زنجیرهای تأمین عمودی هماهنگ بازارهای کشاورزی در حال حاضر به عنوان استراتژیهای غالب حاکم است. طی سالهای اخیر، معاملات تجاری در بخش کشاورزی-غذایی به طور فزایندهای از طریق قراردادهایی تنظیم میشوند که مراحل مختلف زنجیره تأمین را هماهنگ میکنند. قراردادهای تولید و مالکیت یکپارچه اغلب میتوانند جریان اطلاعات و پاسخگویی را افزایش دهند، ورودیها را ذخیره کنند، بهرهوری را بهبود بخشند و سود کل را افزایش دهند. هماهنگی بیشتر حلقهها در زنجیره بازاریابی، قیمت عرضه کالای شرکت را با کاهش هزینههای مبادله کاهش میدهد.
افزایش بهرهوری در سطح صنعت طیور باعث کاهش ریسک فعالیتهای اقتصادی میشود. در سال ۲۰۲۳ ادغام عمودی از طریق قراردادهای تولید و بازاریابی نیز به مدل غالب برای تولید طیور در ژاپن، کشورهای حوزه کارائیب، اروپای مرکزی و آمریکا تبدیل شده است. در حال حاضر ۹۰ درصد تولید طیور، ۶۹ درصد خوک و ۳۹ درصد گوساله پایه پرواری به صورت قراردادی از طریق یکپارچه سازی عمودی تولید میشود. دولت هم به واسطه تزریق سرمایه و ارائه مشوقها از ادغام عمودی پشتیبانی میکند زیرا ادغامها عنصر کارایی و بهرهوری تولید گوشت مرغ را افزایش داده است.
در پایان اگر سخنی باقی مانده است، بفرمائید. اقتصاد جهانی طیور طی دو دهه گذشته دستخوش یک سری تغییرات ساختاری شده و رشد آن را به یکی از سریعترین رشدهای بخشهای دامپروری بینالملل تبدیل کرده است. صنعت طیور شاهد فناوری تولید مدرن، پیشرفتهای ژنتیکی، اقدامات ایمنی زیستی بهتر و بهبود کنترل و پیشگیری از بیماریها بوده است. با پیشرفت جهان به سمت افزایش شهرنشینی و درآمدهای بالاتر، کشورهای در حال توسعه فرصتهایی را برای تولیدکنندگان طیور فراهم میکنند تا از این روندهای مثبت به سرمایه گذاری بیشتری بپردازند. تقاضای شهری قوی به گسترش مدلهای یکپارچهساز بزرگ زنجیرههای طیور دامن زده است. عملکرد تولید جهانی و مصرف گوشت طیور سالانه بیش از ۵ درصد رشد داشته و سهم آن از تولید گوشت جهان از ۱۵ درصد سه دهه پیش به ۳۰ درصد در حال حاضر افزایش یافته چنانکه تولید جهانی پروتئین حیوانی از دهه ۶۰ به طور قابل توجهی افزایش یافته است و جالب است بدانید که تولید گوشت قرمز بیش از دو برابر شده اما تولید گوشت طیور حدود ۱۰ برابر افزایش یافته است. باید بپذیریم که تأثیرات مردمی سازی یارانهها، منجر به تغییر ساختار صنعت طیور مبتنی بر مالکیت متوسط و خرد به یک ساختار تجاری تر شده است در این فضا باید سهم بیشتری به تشکلها داد. بنابراین بدون قیمت گذاری دستوری صنعت طیور میتواند به یک بخش سودآور برای سرمایه ملی و بینالمللی کشاورزی تبدیل شود. اقتصاد صنعت طیور ایران میتواند جهشی بزرگ را به کمک مزایای آزادسازیهای اخیر انجام دهد و تقریباً دوران جدیدی را آغاز کند. بگذاریم محدودیتها را خود تشکلها و بخش خصوصی بر صنعت طیور اعمال کنند و «تنظیمات تابآوری» صنعت طیور را بر عهده خودشان بگذاریم. در مقابل نهادهای متولی دولتی جذابیت و بستر لازم را برای رشد زنجیرهها، ارتقای مکانیزاسیون طیور، رسوخ نوآوریها و کانالیزاسیون سرمایه و انتگره کردن فرآیندها در صنعت طیور فراهم آورند.
دولت باید شرایط لازم را برای حضور شرکتهای فراملیتی صنعت طیور آماده کند. در حال حاضر بازار جهانی طیور با تعداد انگشت شماری از شرکتهای بزرگ طیور مشخص میشود که بخش بزرگی از تولید، فرآوری و صادرات جهانی را کنترل میکنند، به عنوان مثال، JBS ، BRF در برزیل، تایسون فودز در ایالات متحده، گروه CP در تایلند و گروه ونز فود در چین؛ جالب است که سرریز فناوری و تولید رقابتی در کشورهای آسیایی، برخی از این شرکتها را به رقبای قابل قبولی در بازار جهانی تبدیل کرده است. ظهور شرکتهای فراملی (TNC) و بینالمللی شدن صنعت طیور ایران اشکال متنوع ابلاغیهها و دستورات دولتی را به چالش کشیده و اولویتهای صادراتی، تجاری و مالی دولتها را تغییر خواهد داد و صورت بندی جدیدی از اقتدار بخش خصوصی را ایجاد خواهد کرد. اینکه در جهان؛ دولتها و شرکتهای غذایی به یکدیگر وابسته هستند تا حد زیادی غیرقابل انکار است. شرکتها برای تأمین امنیت غذایی و اجرای حقوق مالکیت سهامداری به دولت متکی هستند تا بتوانند در فرا گرد تولید و معاملات تجاری با ریسک پایین شرکت کنند. در عین حال، دولتها هم برای امنیت غذایی و اشتغال شهروندان خود و به عنوان مبنایی برای مالیاتگیری به شرکتها وابسته هستند.
اخبار دام طیور آبزیان. رئیس سازمان اقتصادی کوثر خودکفایی در تولید مرغ اجداد را از دستاوردهای کشور در حوزه تولید مرغ اعلام کرد و گفت: الان همه لایههای تولید مرغ را در اختیار داریم و نیازی به واردات مرغ مادر و اجداد نداریم. به گزارش ایرنا، ناصر فخاری روز چهارشنبه با حضور در بیست و چهارمین نمایشگاه رسانههای ایران، ضمن بازدید از غرفه خبرگزاری جمهوری اسلامی، در گفتوگو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: با شروع بحران اوکراین و همین طور تحولات منطقه، اهمیت خودکفایی در امنیت غذایی برای همه، از جمله ایران روشن شد.
وی، خودکفایی در تولید مرغ اجداد را از دستاوردهای کشورمان در حوزه تولید مرغ اعلام کرد و افزود: هرم تولید مرغ چهار لایه اصلی دارد که اولین لایه در راس هرم، لاین نامیده میشود که لایه ژن شناختی مرغ است و فقط حدود هفت کشور به این دانش دسترسی دارند که همگی هم تحت سلطه سه شرکت آمریکایی هستند.
رئیس سازمان اقتصادی کوثر با اشاره به کارشکنی آمریکا برای دسترسی ایران به مرغ اجداد، گفت: در معرض تحریم غذایی آمریکا و واردکننده مرغ اجداد بودیم، اما در ۲ سال گذشته توانستیم این بخش از زنجیره تولید مرغ را در داخل تولید کنیم تا مجبور به واردات آن نباشیم.
افزایش تولید مرغ مادر در زنجیره تامین مرغ کشور
فخاری در توضیح حلقههای مختلف زنجیره تولید جوجه مرغ، گفت: مرغ اجداد فرزندان لایه لاین هستند و که لایه مادر و جوجه آن در مرغ گوشتی محسوب میشوند. الان تولید همه لایههای تولید مرغ را در اختیار داریم و نیازی به واردات مرغ گوشتی یا مرغ مادر و اجداد نداریم؛ نهتنها به مرغ لاین دسترسی نداریم بلکه امیدواریم در آینده، دسترسی به آن نیز فراهم شود. وی بیان کرد: با تولید مرغ اجداد، در ماههای آینده، شاهد رشد تولید مرغ مادر در زنجیره تامین مرغ کشور خواهیم بود و با اطمینان باید بگوییم که به خودکفایی در این حوزه رسیدهایم.
رئیس سازمان اقتصادی کوثر با بیان اینکه دانش تولید مرغ در کشور اکنون بومی شده و تحت تاثیر تکانههای خارجی و تحریم قرار نمیگیرد، گفت: ملاحظات پدافند غیرعامل هم در تولید مرغ اجداد دیده شده که دشمنان نتوانند از این حوزه به ما آسیب بزنند.
دستگاههای جوجهکشی در داخل تولید میشود
فخاری درباره نوسان قیمت مرغ و عوامل تاثیرگذار بر آن گفت: نوسان قیمت مرغ ناشی از افزایش نرخ ارز یا نهاده یا واردات جوجه است. الان فقط در حوزه تامین نهاده وابستگی داریم. وی تصریح کرد: باید ضمن توجه به مصرف بهینه آب، با تولید داخل و یا با کشت فراسرزمینی، وابستگی در حوزه تامین نهاده را نیز از بین ببریم.
رئیس سازمان اقتصادی کوثر بیان داشت: در حوزه دستگاههای جوجهکشی هم شاهد تاثیر تحریمها بودیم و حتی یک حسگر آن را هم به ما نمیدادند، اما امروز دستگاههای جوجهکشی را هم تولید و این تهدید را به فرصت تبدیل کردیم.
اخبار دام طیور آبزیان. سرپرست شرکت پشتیبانی امور دام گفت: با اتخاذ تصمیمات راهبردی و با توجه به موجودی فعلی، طی دو ماه آینده، کمبودی در تامین نهاده مورد نیاز تولیدکنندگان داخلی و ذخایر راهبردی وجود ندارد. به گزارش خبرگزاری مهر، حسین شیرزاد، سرپرست شرکت پشتیبانی امور دام کشور با بیان اینکه با اتخاذ تصمیمات راهبردی و با توجه به موجودی فعلی و خریدهای صورت گرفته طی دو ماه آینده، کمبودی در تأمین نهاده مورد نیاز تولیدکنندگان داخلی و نیز تأمین ذخایر راهبردی وجود ندارد، گفت: در سه ماه گذشته بیش از ۹ فروند کشتی حامل محمولات وارداتی این شرکت به وزن تقریبی ۵۰۰ هزار تن در بندر امام خمینی (ره) تخلیه شده و عملیات حمل ۳۴۰ هزار تن از محمولات فوق پس از ترخیص به نمایندگیهای استانی شرکت صورت گرفته و ۱۶۰ هزار تن نهاده باقیمانده از محمولات تخلیه شده و مراحل ترخیص، انتقال و حمل باقی موجودی به مراکز پیشبینی شده در حال اجرا است.
وی افزود: در حال حاضر بیش از ۴ فروند کشتی حامل نهاده کنجاله سویا به وزن تقریبی ۲۶۰ هزار تن در لنگرگاه بندر امام خمینی (ره) قرار دارد که به محض تأمین شدن ارز مورد نیاز مراحل ترخیص، پهلو دهی و حمل آنها عملیاتی خواهد شد، همچنین خرید نهادههای این شرکت به طور مستمر همچنان ادامه دارد.
سرپرست شرکت پشتیبانی امور دام کشور با بیان این که در ادامه خریدهای گسترده، این شرکت نسبت به خرید کنجاله سویا به میزان ۴ فروند کشتی اقدام کرده است، گفت: مرحله بارگیری ۲ فروند از این کشتیها در بندر مبدا رو به اتمام و در مسیر بنادر محل تخلیه در کشور است و ۲ فروند دیگر نیز در حال طی کردن مراحل بارگیری است.