نیازهای غذایی گوسفند : انرژی
انرژی بزرگترین بخش جیره دام ها است و معمولاً محدودترین ماده غذایی در جیره گوسفندان است. کربوهیدراتها، چربی ها و پروتئین های اضافی در جیره همگی در تأمین انرژی مورد نیاز گوسفندان نقش دارند. کربوهیدراتها منبع اصلی انرژی هستند. کنسانتره (غلات) حاوی نشاسته بوده که منبع غنی انرژی است. علوفه ها حاوی فیبر یا سلولز هستند که به اندازه نشاسته از نظر انرژی غنی نیستند. منابع اصلی انرژی در گوسفندانی که فقط از چراگاه تغذیه می کنند اغلب علوفه خشک، یونجه ، سیلو و غلات است.
به طور کلی کمبود انرژی شایع ترین کمبود تغذیه ای در گوسفندان است. در حیوانات در حال رشد، نشانه اولیه کمبود انرژی باعث کاهش رشد، سپس کاهش وزن و در نهایت مرگ می شود. در تولید مثل میش ها، علائم اولیه کمبود انرژی، کاهش نرخ باروری، کاهش چند قلوزایی و کاهش تولید شیر است.
با مصرف محدود انرژی، رشد پشم کند می شود و قطر تارهای پشم کاهش می یابد. گوسفندانی که دچار سوءتغذیه هستند بیشتر در معرض بیماری ها، به ویژه انگل های گوارشی قرار دارند.
مصرف بیش از حد انرژی می تواند موجب بروز اختلال شود. انرژی اضافی به صورت چربی (بافت چربی) ذخیره می شود. مقادیر کم و زیاد بافت چربی عملکرد تولیدمثل در قوچ و میش را مختل می کند. در اواخر آبستنی، میش های دارای حجم چربی بالا، بیشتر در معرض ابتلا به کتوز هستند. بره های پرواری دارای بافت چربی زیاد نیز از نظر بیشتر مصرف کنندگان نامطلوب هستند.
انرژی در بسیاری از روش ها به صورت کمی در جیره تعیین می شود. ساده ترین معیار نیز TDN (کل مواد مغذی قابل هضم) است. مقادیر انرژی قابل متابولیسم (ME) و انرژی خالص (NE) معیارهای دقیق تری از انرژی در جیره گوسفندان است. TDN معمولاً برای جیره برای دام در مرحله تولید مثل است، در حالی که سیستم انرژی خالص غالباً برای محاسبه جیره های بره در حال رشد استفاده می شود.
نیازهای غذایی گوسفند : پروتئین
پروتئین معمولاً گرانترین بخش از جیره گوسفند است. از آنجا که شکمبه پروتئین را از اسیدهای آمینه تولید می کند، مقدار پروتئین مهمتر از کیفیت پروتئین در جیره گوسفند است. بیشترین سطح از نیاز پروتئین مربوط به بره های جوان و در حال رشد که در حال تولید ماهیچه و میش های شیرده که پروتئین های شیر را تولید می کنند، می باشد.
رایج ترین مکمل پروتئینی برای گوسفندان کنجاله سویا است. از دیگر منابع کم مصرف دیگر می توان به کنجاله آفتابگردان، کنجاله پنبه دانه، پنبه دانه کامل، دانه های سویای کامل، کنجاله بادام زمینی، کنجاله کلزا و دانه کلزا، پودرماهی و پلت های یونجه اشاره کرد. در اکثر کشورها تغذیه پودر گوشت و پودر استخوان از سایر نشخوارکنندگان غیرقانونی است. علوفه بقولات، در اوایل تا اواسط گلدهی نیز منبعی با میزان متوسط پروتئین هستند.
غلات معمولاً سطح پروتئین پایینی دارند. اوره ارزان ترین منبع پروتئین یا نیتروژن در جیره است و در شکمبه به پروتئین تبدیل می شود. مقدار پروتئین خام معادل آن 280 درصد است. نکته مهم در تغذیه این ماده در گوسفندان دقت در میزان استفاده و عدم استفاده در تغذیه خزشی بره ها است.
بلوک های پروتئینی گرانترین منبع برای تأمین پروتئین در مرتع هستند، اما باعث صرفه جویی در نیروی کار می شوند. سختی بلوک میزان مصرف توسط گوسفندان را تنظیم می کند. پروتئین مازاد، منبع گران قیمت و ناکارآمد انرژی است. از آنجا که پروتئین مازاد به اوره در خون و آمونیاک تبدیل می شود، می تواند بر سلامت حیوانات تأثیر منفی بگذارد. حیواناتی که بیش از حد از پروتئین استفاده می کنند ازت بیشتری در ادرار و مدفوع خود دفع می کنند.
نیازهای غذایی گوسفند : نمک
نمک (سدیم [Na] و کلرید [Cl]) عملکرد تنظیمی مهمی در بدن دارد و مصرف ناکافی نمک می تواند باعث کاهش مصرف خوراک و آب، کاهش تولید شیر و کاهش رشد بره ها شود. حیوانات دچار کمبود از لحاظ نمک در جیره غذایی ممکن است چوب یا خاک را لیس بزنند یا گیاهان سمی مصرف کنند. هنگام افزودن نمک به جیره های مخلوط، معمول است که 0.5 درصد به جیره کامل یا 1 درصد به قسمت کنسانتره اضافه شود. از نمک گاهی برای محدود کردن مصرف مکمل معدنی با انتخاب آزاد استفاده می شود یا برای تنظیم مصرف خوراک استفاده شود.
نیازهای غذایی گوسفند : مواد معدنی
مواد معدنی مورد استفاده در دام به دو دسته مواد معدنی پرنیاز و کم نیاز طبقه بندی می شوند. مواد معدنی پرنیاز به مقدار زیاد مورد نیاز است و شامل سدیم (Na) ، کلر (Cl) ، کلسیم (Ca) ، فسفر (P) ، منیزیم (Mg) ، پتاسیم (K) و گوگرد (S) هستند. مواد معدنی کم نیاز (که به آنها عناصر کمیاب نیز گفته می شود) به مقدار کم مورد نیاز است و آنها شامل ید (I) ، مس(Cu) ، آهن (Fe) ، منگنز (Mn) ، روی (Zn) ، مولیبدن (Mo) ، کبالت (Co) ، سلنیوم (Se) و فلوراید (Fl) هستند .
نیازهای غذایی گوسفند : کلسیم و فسفر
کلسیم (Ca) و فسفر (P) در توسعه و نگهداری ساختمان استخوان بدن با یکدیگر ارتباط دارند. کمبود این عناصر ممکن است منجر به نرمی استخوان و مشکلات استخوان شود. عدم تعادل کلسیم و فسفر در جیره می تواند باعث ایجاد سنگ ادراری در گوسفندان نر، به ویژه قوچ های اخته شود. کلسیم موجود در اکثر علوفه ها معمولاً برای تأمین نیاز گوسفندان کافی است. کمبود کلسیم اغلب در هنگام تغذیه با جیره هایی با درصد بالای کنسانتره ایجاد می شود، زیرا غلات و دانه های روغنی دارای فسفر زیاد و کلسیم کمی هستند. نسبت کلسیم به فسفر در جیره گوسفندها باید حداقل 2: 1 باشد.
نیازهای غذایی گوسفند : ویتامین ها
گوسفندان به ویتامین های A ، D و E نیاز دارند. ویتامین A در مواد گیاهی وجود ندارد، اما از بتاکاروتن سنتز می شود. ویتامین D برای جلوگیری از نرمی استخوان در حیوانات جوان و پوکی استخوان در حیوانات مسن مورد نیاز است. ویتامین های گروه B در رژیم های غذایی نشخوارکنندگان مورد نیاز نیستند زیرا در شکمبه سنتز می شوند. ویتامین K برای جلوگیری از لخته شدن خون ضروری است.
نیازهای غذایی گوسفند : فیبر
فیبر خوراک در دام های نشخوارکننده موجب تحریک فرآیند نشخوار، تولید بزاق و عملکرد صحیح شکمبه ضروری است. طبق نظر بیشتر متخصصین تغذیه نشخوارکنندگان، بهتر است در جیره غذایی گوسفندان حدود 450 گرم علوفه استفاده شود. در صورت کمبود فیبر در جیره دام ها، ممکن است دام ها در گله، گنده خواری داشته باشند.
نیازهای غذایی گوسفند : آب
آب تقریباً در تمام عملکردهای بدن شرکت می کند و جزو مهمترین مواد مغذی است. یک گوسفند، بسته به وضعیت فیزیولوژیکی و شرایط محیطی، هر روز از 1.8 تا 15 لیتر آب مصرف خواهد کرد.
مصرف آب معمولاً 2 یا 3 برابر ماده خشک مصرفی است و با جیره هایی با پروتئین بالا و نمک بالا افزایش می یابد. کاهش مصرف آب ممکن است تولید شیر در میش ها و سرعت رشد بره ها را کاهش دهد. دام هایی که آب بیشتری مصرف دارند اغلب ناراحتی های گوارشی کمتری داشته و سنگ مجاری ادراری در آنها کمتر است.
نیازهای غذایی گوسفند : نگهداری
گوسفندان و بره ها باید با توجه به نیاز غذایی آنها تغذیه شوند. نیازهای غذایی به نژاد، ژنتیک، جنس، سن، اندازه (وزن) و مرحله و سطح تولید متفاوت است. گوسفندان با عملکرد بالاتر نیازهای غذایی بالاتری دارند.
مواد مغذی مورد نیاز برای سطح نگهداری، مقدار مواد مغذی است که باید روزانه مصرف کند و تنها برای حفظ دام است و هیچ افزایش یا کاهش وزنی نخواهد داشت. گوسفندی که آبستن یا شیرده نباشد، از نظر تغذیه ای نیاز زیادی ندارد.
نیازهای غذایی گوسفند : تولید مثل
نیازهای تغذیه ای یک میش در هنگام تولید مثل به ویژه در اوایل آبستنی خیلی تغییر نمی کند. فلاشینگ به منظور بهبود تولیدمثل و بهبود وضعیت بدنی پیش از تولید مثل و اوابل فصل تولید مثل انجام می شود. این امر با مصرف خوراک با کیفیت برای میش ها قبل و در اوایل فصل تولید مثل محقق می شود. انتقال گوسفندان به مراتع با کیفیت بهتر نیز همین کار را انجام می دهد. فلاشینگ موجب بهبود تخمک گذاری و نرخ بره زایی می شود با این حال سودآوری این فرآیند برای دام هایی که از وضعیت بدنی مناسبی برخوردار هستند کمتر از سایر دام ها است.
نیازهای غذایی گوسفند : تغذیه میش از اوایل تا اواسط آبستنی
نیازهای غذایی یک میش در اوایل و اواسط آبستنی کمی بالاتر از حد نگهداری است. در حالی که در این دوره می توان از مواد غذایی با کیفیت پایین تغذیه کرد، اما تغذیه نامناسب می تواند در جایگذاری و زنده مانی جنین تأثیر بگذارد. تغذیه نامناسب طولانی مدت همچنین می تواند روی رشد جفت تأثیر بگذارد که می تواند پیامدهای منفی داشته باشد.
نیازهای تغذیه ای گوسفند : تغذیه میش در اواخر آبستنی
نیازهای تغذیه ای میش در اواخر آبستنی به ویژه در صورت چند قلو بودن جنین افزایش می یابد. زیرا تقریباً 70 درصد رشد جنین در 4 تا 6 هفته آخر آبستنی اتفاق می افتد. برای اطمینان از تولید شیر کافی، تغذیه کافی نیز برای افزایش شرایط میش لازم است. تغذیه در دو هفته آخر آبستنی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
در حالی که میش ها و بره ها می توانند در سطوح پایین تغذیه نیز زنده بمانند، اما تغذیه ناکافی می تواند منجر به تب شیر، تولد بره های با وزن کم، افزایش تلفات پس از تولد و کاهش توانایی میش و تولید شیر شود. نیاز میش به کلسیم در اواخر حاملگی نیز افزایش می یابد.
نیازهای تغذیه ای گوسفند : شیردهی
نیازهای تغذیه ای میش در دوران شیردهی بیشتر است، به خصوص اگر میش چندین بره داشته باشد. میش هایی که دوقلو دارند 20 تا 40 درصد بیشتر از میش هایی که یک بره دارند شیر تولید می کنند.
نیازهای تغذیه ای گوسفند : بره های ماده
نیازهای غذایی برای میش های جایگزین و بره ها بیشتر از حیوانات بالغ از نظر فیزیولوژیکی است. این به این دلیل است که بره ها و میش های 1 ساله علاوه بر سایر عملکردهای تولیدی، همچنان در حال رشد هستند. به ویژه مهم است که نیازهای غذایی میش های 1 ساله برآورده شود. در حالت ایده آل، میش های یک ساله باید جدا از میش های بالغ تغذیه و مدیریت شوند تا زمانی که برای بار دوم آبستن شوند.
نیازهای غذایی گوسفند : تغذیه بره ها
روش های زیادی برای مدیریت و تغذیه بره ها برای بازار وجود دارد. اگر حداکثر سود هدف باشد، تغذیه کنسانتره معمول است. اگر بره ها در مرتع پرورش یابند و اگر به صورت دستی نیز تغذیه شوند، سود بیشتری خواهند گرفت و کمتر در معرض انگل ها هستند.
نیاز مواد مغذی در بره ها با توجه به سن بره ها و پتانسیل ژنتیکی آنها برای رشد متفاوت خواهد بود. وزن بدن به عنوان شاخصی برای پتانسیل رشد استفاده می شود.
نیازهای غذایی گوسفند : سایر عوامل
عوامل دیگری مانند آب و هوا، محیط نگهداری، فعالیت و وضعیت بدن نیز بر نیازهای غذایی گوسفند تأثیر می گذارد. هرچقدر گوسفندان برای دسترسی به غذا و آب مسافت بیشتری را طی کنند، نیازهای تغذیه ای آنان بیشتر خواهد بود. بنابراین، گوسفندانی که به صورت دستی تغذیه می شوند نسبت به گوسفندان در مرتع، نیاز غذایی کمتری دارند.
