مصرف ملاس
میزان خوراندن قند خوراکی به گاوهای شیری (اغلب از طریق ملاس) بسیار مورد تحقیق قرار گرفته است. مکمل قندی از نقطه نظر فیزیولوژیکی بازده میکروبی بالایی دارد و از باکتری های هضم کننده فیبر پشتیبانی می کند و در نهایت فرصت مصرف خوراک بیشتر را افزایش می دهد. مکمل قندی همچنین تولید بوتیرات در شکمبه و میانگین PH شکمبه را افزایش می دهد.
از نقطه نظر رفتار خوراک خوردن نیز، مکمل قندی به شکل ملاس مایع، در جیره کاملاً مخلوط (TMR)، می تواند ذرات کوچکتر را به ذرات بزرگتر بچسباند که در نتیجه آن، جداسازی جیره توسط گاو مشکل می شود. علاوه بر آن، گاوهای شیری طعم شیرین را دوست دارند و در نتیجه با افزودن قند، مقدار مصرف خوراک افزایش می یابد.
مصرف ملاس در جیره گاوهای خشک چگونه است؟
تحقیقات زیادی در مورد استفاده از مکمل ملاس در جیره گاوهای دوشا انجام شده است. نتیجه این تحقیقات مزایای فراوانی در رابطه با افزایش مصرف خوراک، کاهش امکان جداسازی خوراک توسط گاو و بهبود سلامت شکمبه را نشان داده اند. آیا این نتایج در جیره گاوهای خشک نیز مشاهده می شود؟ به خصوص از این لحاظ که انرژی جیره آنها کنترل می شود و جیره آنها حاوی مقدار زیادی کاه می باشد؟
در جیره گاوهای خشک، میزان انرژی جیره باید به نحوی کاهش یابد که گاو از نظر فیزیکی آن مقداری از خوراک را که می خواهد مصرف کند، بدون اینکه چاق شود. لذا جیره گاوهای خشک حاوی مقدار زیادی از مواد خوراکی کم مغذی (کاه گندم) می باشد. از نقطه نظر رفتاری، یکی از معایب این جیره ها این است که گاوها تمایل دارند کاه را به خصوص هنگامی که اندازه ذرات بزرگ باشد را جدا کنند و در نتیجه یک جیره موازنه نشده مصرف می کنند و از نقطه نظر تغذیه ای، گنجاندن مقدار زیادی از کاه می تواند زمان باقیماندن کاه در شکمبه را طولانی کند و مصرف را کاهش دهد. در نتیجه از افزایش مصرف آن در هفته های نزدیک به زایمان جلوگیری می کنیم. به دلیل اینکه مکمل قندی به باکتری های هضم کننده فیبر کمک می کند، افزودن آن به جیره هنگامی که از مقادیر بالای علوفه و با قابلیت تخمیر کمتر استفاده می کنیم مطلوب می باشد.
برای بررسی این ایده ها، یک گروه تحقیقاتی به منظور بررسی تأثیر افزودن مکمل ملاس مایع به جیره های حاوی مقادیر بالای کاه، تحقیقاتی انجام دادند. گاوهای هلشتاین ابتدای دوره خشکی به صورت تصادفی انتخاب شدند و در یکی از دو تیمار جیره ای قرار گرفتند. جیره حاوی مقادیر بالای کاه مخصوص گاوهای خشک (کاه خرد شده به طول 2.54 سانتیمتر) بدون مکمل ملاس و با مکمل ملاس به میزان 1 کیلوگرم به ازای هر گاو در روز (بر اساس ماده خشک). تمامی گاوها بعد از زایش TMR یکسان مخصوص گاوهای دوشا دریافت کردند (بدون افزودن مکمل ملاس).
همانطور که تصور می شد، گاوهایی که ملاس دریافت کردند در مقایسه با گروه شاهد، مصرف خوراک بیشتری داشتند. بیشترین تفاوت مصرف در هفته نزدیک به زایمان ثبت شد و گاوهایی که ملاس مصرف کردند، توانستند مصرف یکنواخت تری از خوراک داشته باشند. این یک یافته مهم است، چون در تحقیقات قبلی مشخص شده بود که کاهش زیاد مصرف خوراک هنگامی که گاوها به زمان زایمان نزدیک می شوند با افزایش خطر ابتلا به بیماری متابولیسمی در بعد از زایمان مرتبط است.
همچنین مشاهده گردید که گاوهایی که ملاس مصرف کردند خوراک خود را سریع تر مصرف می کنند و مدت زمان کمتری را برای هر وعده خوراکی صرف می کنند. این یافته ها در مورد گاوهایی می باشد که ملاس دریافت کردند و کمتر خوراک خود را جدا کردند. این بیانگر این است که گاوها زمان خود را بیشتر صرف خوردن خوراک تا جدا کردن آن کرده اند. گاوهای خشکی که ملاس دریافت کردند در دفعات بیشتری خوراک خوردند و فواصل بین هر وعده آنها کوتاه تر بود، در حالی که در هر وعده خوراک بیشتری مصرف نکردند.
این یافته ها حاکی از این است که ملاس بر هضم پذیری خوراک دام تأثیر مثبت دارد. زیرا گنجاندن مقادیر زیادی از علوفه کم کیفیت به جیره، هضم پذیری آن را به خطر می اندازد. از نظر سلامت شکمبه، میانگین PH شکمبه و میانگین PH شکمبه-نگاری گاوهایی که ملاس دریافت کردند در دوره خشکی و دو هفته بعد از زایمان بیشتر بود. محیط سالم تر شکمبه در بعد از زایمان (هنگامی که هیچ ملاسی خورانده نشد) احتمالاً با مصرف یکنواخت تر خوراک در هفته منتهی به زایمان ایجاد می شود. همچنین گاوهایی که در دوره خشکی ملاس دریافت کردند، بعد از زایمان ذرات خوراک بزرگ را جدا نکردند. در حالی که گاوهای گروه شاهد که جیره گاوهای دوشا را دریافت کردند به جداسازی ذرات بزرگ خوراک ادامه دادند. گاوهایی که در طی دوره خشکی ملاس دریافت کردند حداکثر بتاهیدروکسی بوتیرات (BHB) خون آنها به طور میانگین کمتر بود. این تأثیر متابولیسمی احتمالاً به تفاوت یکنواختی مصرف خوراک از نظر مقدار و ترکیبات در گروه های تیمار، به خصوص در هفته نزدیک به زایمان مربوط می باشد.
دو آزمایش در مورد مصرف خوراک دام باضافه ملاس و بدون ملاس
در این آزمایش، گاوها در دو تیمار مورد بررسی قرار گرفتند. تیمار اول در یک گاوداری صنعتی دارای دوشنده های اتوماتیک و ربات خوراک ریز اتوماتیک و تیمار شاهد در یک گاوداری غیر اتوماتیک که خوراک دهی به صورت دستی و کنترل شده انجام می گرفت. گاوهای تیمار اول هر بار که به ربات سر می زدند خوراک دام پلت و ملاس دریافت می کردند (تقریباً 1 کیلوگرم در روز بر اساس ماده خشک)، در حالی که گاوهای تیمار شاهد فقط خوراک دام پلت (بدون ملاس) دریافت می کردند. گاوها از زمان زایمان تا 60 روز شیردهی (DIM) در تیمارهای مربوطه باقی ماندند. گاوهایی که در سیستم اتوماتیک ملاس دریافت کردند، تکرار کتوز تحت بالینی در آنها کمتر بود (میلی مول بر لیتر 1.2 ˃ BHB خون) و میانگین BHB خون آنها در روز 15 شیردهی نیز کمتر بود. همچنین نمره وضعیت بدنی ثابت تری داشتند زیرا آنها در مقایسه با گاوهای گروه شاهد در 60 روز اول شیردهی، نمره وضعیت بدنی کمتری از دست دادند. بنابراین، در این تحقیق نتیجه گیری شد که خلاء انرژی گاوهای تازه زایی که در سیستم شیردوش خودکار دوشیده می شوند را می توان با خوراندن مکمل مایع با پایه ملاس جبران کرد.
مصرف ملاس در گاوهای اوایل دوره شیردهی
با توجه به اثرات مثبت مشاهده شده در گاوهای خشک که مکمل ملاس دریافت کردند اینگونه فرض می کنیم که افزودن ملاس به جیره گاوهای تازه زا از نظر موازنه جیره در اوایل دوره زایش نیز تأثیر مثبت دارد. با توجه به تحقیقات قبلی انجام شده در دانشگاه، مشخص شد که شیوع کتوز تحت بالینی در سطح گله در یک گاوداری بزرگ دارای شیردوشی خودکار در مقایسه با گله هایی که به طور معمولی دوشیده می شوند بیشتر بود. دفعات شیردوشی و تولید شیر بیشتر در این گاوها در اوایل شیردوشی می تواند عامل آن باشد.
در تحقیق دیگری مشاهده گردید که افزایش کتوز تحت بالینی در گاوهای تجاری که با سیستم شیردوشی خودکار (AMS) دوشیده می شدند با افزایش بازده تولید شیر در طی هفته اول بعد از زایمان مرتبط بود. این نشان می دهد که خوراندن ناکافی مکمل ملاس در آن زمان به خطر ابتلا به کتوز تحت بالینی منجر شده است. بنابراین فرض شد که خوراندن انرژی بیشتر از طریق مکمل قندی ملاس به مقدار بیشتر در گاوهای اوایل شیردهی که در سیستم خودکار شیردوشی دوشیده می شوند (در مقابل با خوراندن مقدار بیشتر نشاسته) برای گاوهای دوشیده شده با سیستم خودکار شیردوشی سودمند خواهند بود.
مصرف ملاس در گاوهای قبل از زایمان و بعد از زایمان
به طور کلی، تحقیقات ما نشان دادند که خوراندن مکمل ملاس به گاوهای تازه زا در قبل و بعد از زایمان، به خصوص از طریق خوراک مایع بر پایه ملاس، می تواند برای متابولیسم و سلامت شکمبه گاو در بعد از زایمان سودمند باشد. این می تواند به گاو در شروع دوره شیردهی موفق کمک کند و تصور می شود که این مزیت ها در دوره حساس اوایل شیردهی اثرات طولانی مدت دارد و بر موفقیت تولیدی و تولیدمثلی دام در آینده مؤثر است.
