مدیریت علوفه سیلو شده کار آسانی نیست
مدیریت علوفه سیلو شده کار آسانی نیست و تعاملات پیچیده ای لازم دارد تا بیشترین سود از سرمایه گذاری های انجام شده روی کشت، برداشت، ذخیره سازی و تغذیه علوفه حاصل شود. اصول ذخیره کردن هر علوفه ای باید خروج هوا و رطوبت و حفظ مواد مغذی در آن باشد. خروج آب باعث می شود که علوفه به حدی خشک شود که فعالیت میکروبی متوقف گردد و خروج هوا با ایجاد شرایط برای بروز تخمیر غیرهوازی، مواد مغذی علوفه را حفظ می کند و فعالیت میکروبی را کلاً متوقف می کند و یا به تأخیر می اندازد. وقتی محصول در معرض هوا قرار می گیرد، میکروب های هوازی فعال می شوند. این دوباره فعال شدن، مواد مغذی مفید سیلو را مصرف می کند و از عمر علوفه ذخیره شده می کاهد.
در طی هر کدام از این مراحل، فرصت هایی وجود دارند که اگر از دست بروند، اثرات بسیار جدی روی شکمبه و در نتیجه تولید و سودآوری ما خواهند داشت.
اشتباه اول در مدیریت علوفه سیلو شده، کم اهمیت فرض کردن گندیدگی است
اضافه کردن فقط کمی از علوفه سیلو شده گندیده به جیره خوراک دام برای هر گاوداری وسوسه کننده است. ولی باید در نظر داشت که هر سانتیمتر از سیلو، نقش بسیار بزرگی در موفقیت خوراک دهی ایفا می کند. البته باید این را هم در نظر داشت که این کار همیشه علت اصلی آلودگی جیره خوراک دام نیست.
در یک تحقیق در مورد اثر افزودن علوفه گندیده سیلو به یک جیره خوراک دام بر پایه علوفه سیلو شده، بررسی گردید. این تحقیق از این لحاظ که این موضوع را روی دام زنده بررسی کرده است، می تواند بسیار اصولی باشد.
12 گاو داشتی کانوله گذاری شده بودند و با علوفه سیلو شده از نوع ذرت سالم و یا گندیده تغذیه شدند. چهار جیره آزمایشی شامل 90 درصد علوفه سیلو شده و 10 درصد مکمل (بر اساس ماده خشک) بودند.
- 100 درصد طبیعی
- 75 درصد طبیعی و 25 درصد گندیده از لایه ای که 5.4 درصد گندیدگی داشت.
- 50 درصد طبیعی و 50 درصد گندیده از لایه ای که 10.7 درصد گندیدگی داشت.
- 25 درصد طبیعی و 75 درصد گندیده از لایه ای که 16 درصد گندیدگی داشت.
PH و ترکیب شیمیایی کل علوفه ذرت سیلو شده در جدول (1) آورده شده است. علوفه سیلو شده گندیده در جیره های 2، 3 و 4 واقعاً تغذیه شد.
افزودن علوفه سیلو شده گندیده، قابلیت هضم پروتئین خام را به صورت خطی کاهش داد و در نتیجه اثر منفی قابل توجهی روی مصرف ماده خشک (DMI) و قابلیت هضم NDF داشت (جدول 2). بزرگترین تفاوت NDFd بین جیره با کمترین میزان فساد و جیره طبیعی بود. تفاوت 7.2 واحدی در قابلیت هضم، اثر قابل توجهی روی رشد یا شیر تولیدی گاو می گذارد.
وقتی محتویات شکمبه تخلیه شده بررسی گردید، مشاهده شد که علوفه سیلو شده گندیده تا حد زیادی انسجام و یکنواختی تله فیبری در شکمبه را از بین برده است.
اشتباه دوم در مدیریت علوفه سیلو شده، پر کردن سیلو با علوفه مرطوب است
هنگامی که یونجه و یا گراس و یا دانه های غلات سیلو شده در رطوبت بالاتر از میزان توصیه شده، برداشت می شوند و بدون افزودنی سیلو می شوند، یک تخمیر کلستریدیایی را ایجاد می کنند که منجر به ایجاد و تجمع آمین های بیوژنیک و آمونیوم می شود. بوی اغلب آنها دقیقاً اسمشان را توجیه می کند. از بین آنها پوترسین، کاداورین و هیستامین در تخمیر سیلو بیشترین نقش را دارند.
یک مطالعه اختصاصی دیگر اثر جایگزینی علوفه یونجه سیلو شده را مستقیماً پس از برداشت با یونجه خشک و نقش آن روی مصرف خوراک و عملکرد گاو بررسی نمود. گاوهای گوشتی کانوله گذاری شده در شکمبه و شیردان با جیره های حاوی یونجه به صورت خشک و یا سیلو شده، ذرت سیلو شده و کنسانتره تغذیه شدند. یونجه سیلو شده در مقادیر 0، 33، 67 و 100 درصد از ماده خشک، جایگزین یونجه خشک گردید. محتوی علوفه جیره 50 درصد بود که 60 درصد از این 50 درصد، یونجه خشک و یا یونجه سیلو شده بود.
غلظت های پوترسین و کاداورین در مایع گوارشی شیردان، وقتی یونجه ای که بلافاصله پس از برداشت سیلو شده بود در جیره وارد شد، افزایش یافت (جدول 3).
همزمان با افزایش سطوح پوترسین و کاداورین در جیره، مصرف ماده خشک به اندازه بیش از 25 درصد کاهش می یابد به شرطی که کل علوفه خشک جیره با علوفه سیلو شده جایگزین می شد. علاوه بر این، قابلیت هضم ماده خشک در شکمبه و خروجی آن، وقتی علوفه سیلو شده در جیره بیش از علوفه خشک بود، به صورت خطی کاهش یافت (جدول 4).
در مطالعه دیگری، انقباضات شکمبه ای بعد از القاء یونجه سیلو شده مستقیماً پس از برداشت، به درون شکمبه گوسفند ارزیابی گردید. القاء ده دقیقه قبل از خوراک دهی آغاز شد. مصرف خوراک (1.5 تا 9 ساعت بعد از القاء عصاره علوفه سیلو شده) و حرکات شکمبه کاهش یافت. این عصاره علوفه سیلو شده مصنوعی شامل مقدار قابل توجهی از VFAs، لاکتات، کربوهیدرات های محلول بود و از لحاظ PH، اسمولالیته، آمونیوم، نیترات و نیتریت با عصاره علوفه سیلو شده طبیعی مشابه بود. پس از این کار تنها 40 درصد کاهش مصرف خوراک در آزمایش قبلی مشاهده شد. این نشان می دهد که موارد دیگری غیر از رطوبت علوفه در کاهش مصرف خوراک دام نیز مؤثر هستند. بسیار زیاد در مورد فعالیت های مدیریتی و کنترل تخمیر در سیلو نوشته شده است و با اینکه فرآیند بسیار ساده ای به نظر می رسد ولی نقش بسیار مهمی روی کیفیت خوراک دارد و 60 درصد کاهش مصرف خوراک دام در تحقیق اول را احتمالاً باعث شده است.
نتیجه
از نقطه نظر عملی، مخلوط کردن علوفه سیلو شده آلوده با علوفه سیلو شده بدون کپک، روش تغذیه ای مناسبی برای کاهش اثر علوفه کپک زده و تأثیر آن بر گاوهای پرتولید نیست.
مدیریت سیلوی مناسب می تواند عملکرد بهینه شکمبه را حمایت کند. برای دستیابی به این عملکرد بهینه، فرآیند تخمیر سیلو باید کنترل و هدایت شود. کاهش شدید PH در زمان پر شدن سیلو و پایداری هوازی از معیارهای خوب کنترل شدن تخمیر و کیفیت علوفه در سیلو هستند. کیفیت علوفه در حین سیلو شدن، بهتر نخواهد شد. فقط می تواند در همان حد حفظ شود یا ضعیف تر شود. ورودی آشغال، خروجی آشغال را در پی خواهد داشت.
