موارد احتمالی مرتبط با زایمان گاو
موارد احتمالی مرتبط با زایمان و سخت زایی در گاو برای دامپزشکان گاو شناخته شده است. این موارد می توانند درد در زمان دستکاری فرج و خروج گوساله، آسیب به دستگاه تولید مثل، آسیب به دستگاه عضلانی استخوانی و زمین گیری گاو را به همراه داشته باشد.
وضعیت هایی مثل باقی ماندن جفت، بیرون زدگی رحم، متریت حاد، آندومتریت، تب شیر و ورم پستان نیز ممکن است در این زمان اتفاق بیفتد. در این مقاله سعی شده است با ارائه توصیه هایی در رابطه با پنج نکته مهم از بروز این مشکلات جلوگیری شود.
تلقیح مصنوعی
طراحی برای یک زایمان بدون مشکل، با انتخاب مناسب گاو نر شروع می شود. انتخاب گاو نر باید بر اساس نژاد مادر، تیپ مادر و اینکه او تلیسه است یا گاو انجام شود. تلیسه ها باید حتماً به وزن و قد مناسب در زمان تلقیح رسیده باشند تا مطمئن باشیم که در زمان زایمان به رشد کافی خواهند رسید.
یک هدف مشخص در تلیسه های هلشتاین فریزین این است که در 24 ماهگی زایمان کنند و در زمان اولین تلقیح وزن بدن حدود 375 کیلوگرم و ارتفاع لگن 132 سانتیمتر داشته باشند. تعداد کمی از دامداران وزن و قد تلیسه ها را اندازه گیری می کنند، بنابراین باید روی قضاوت احتمالی افراد برای اینکه تلیسه به رشد مناسب در زمان اولین تلقیح رسیده یا نه حساب کنند. برای اطمینان از زمان تلقیح مناسب، وزن کردن به تنهایی کافی نیست و باید قد را نیز اندازه گیری کرد. وزن کردن و اندازه گیری قد تلیسه ها در دامداری نیاز به صرف زمان قابل توجه دارد که اغلب اوقات، فشار کاری زیاد در دامداری مانع از این کار می شود.
در اغلب واحدهای دامداری، مدیریت تلقیح مصنوعی نیاز به توجه و رسیدگی دارد که برای این اندازه گیری ها نیز بایستی برنامه ریزی شود. در صورتیکه بتوان تلیسه های آماده تلقیح را قبل از تلقیح چندین بار از محل مقید کردن آنها برای تلقیح عبور داد، ممکن است به کاهش تنش در زمان تلقیح مصنوعی کمک کند. استفاده از گاوهای نر آسان زا برای تلیسه ها پیشنهاد می شود. در 58 گاوداری، 6 گاو نر برای تلقیح 1485 تلیسه استفاده شد. تفاوت قابل ملاحظه ای در وقوع سخت زایی گاو و مرگ و میر گوساله ها وجود داشت و 3 تا از گاوهای نر دارای میزان سخت زایی کمتری بودند. با این همه، بین میزان سخت زایی و نوع گاوداری ارتباط قوی تری وجود داشت که نشان می دهد عوامل مدیریتی نسبت به انتخاب گاو نر به تنهایی می توانند اثر بیشتری بر کاهش سخت زایی و همینطور آسایش دام داشته باشند.
تغذیه گاوهای خشک
تغذیه می تواند اثر زیادی بر مدیریت زایش گاو گاو داشته باشد. زایمان تلیسه ها و گاوها با امتیاز بدنی مناسب در به حداقل رساندن سخت زایی و بیماری های سوخت و سازی نزدیک زایمان ضروری است. شاید بهترین راه برای رسیدن به این هدف، اطمینان از داشتن امتیاز بدنی مناسب گاو در زمان خشکی و پس از آن نگهداری این امتیاز بدنی بدون افزایش یا کاهش تا زمان زایمان است. مدیریت جیره گاو خشک و تغذیه گاو در دوره انتقال، کلید به دست آوردن سلامتی گاو در نزدیکی زایمان و ابتدای دوره شیردهی است و می تواند از تب شیر پیشگیری کند.
دامپزشکان می توانند در این دوره، حداقل با وقت گذاشتن برای کسب امتیاز بدنی مناسب گاوها در انتهای شیردهی و در طی دوره خشکی و آموزش کارکنان دامداری نقش مهمی در این زمینه داشته باشند. وقتی که جیره دوره انتقال به گاوهای خشک تعلیف می شود، تعداد کم دامهای موجود در گروه و پیش بینی زمان دقیق زایمان گاوها، یکی از مشکلات رایج است. این مسئله باعث می شود گاوها از جیره دوره انتقال برای زمان خیلی طولانی یا خیلی کوتاه استفاده کنند. همچنین می تواند مشکلاتی در زمینه مخلوط کردن مناسب یک جیره که به خوبی برای تعداد کم دام موازنه شده باشد، پیش بیاورد. مشکل دیگر زمانی می تواند اتفاق بیفتد که نمک های آنیونی برای تولید جیره های DCAD با هدف کاهش تب شیر به کار می روند. این نمک ها خوش خوراکی بسیار پائینی دارند به خصوص وقتی که به صورت غلط مخلوط شوند. دامپزشک معمولاً در بهترین وضعیت برای دیدن ضعف عملی یک جیره نسبت به آنچه به شکل تئوری پذیرفته شده قرار دارد.
مدیریت مراحل زایمان و آموزش کارکنان دامداری
دامپزشکان با تجربه می توانند با موارد انفرادی سخت زایی به طور مؤثری برخورد کنند. مسلماً این تنها قله کوه یخ را نشان می دهد. چالش موجود، اطمینان از توانایی کارکنان دامداری در تقابل مؤثر با زایمان گاوهاست، به گونه ای که از مشکلات پیشگیری شود و احتمال ایجاد مشکل در راحتی و آسایش دام ها کاهش یابد. گفتگو و آموزش مدیران و کارکنان دامداری، می تواند به شکل قابل ملاحظه ای بر راحتی گاوها و تلیسه ها و موفقیت زایمان تأثیر بگذارد.
آموزش با جسد گوساله های مرده
استفاده از گوساله های مرده یا جنین مرده می تواند یک ابزار مناسب برای تمرین باشد. کارکنان با چشم بسته می توانند از طناب های مخصوص زایمان و به شکلی که در زمان سخت زایی عمل می کنند، روی این گوساله ها تمرین کنند. به این شکل می توان به سرعت اعتماد به نفس و مهارت کارکنان را بالا برد. انواع مختلف وضعیت های غیرطبیعی جنین را می توان ایجاد کرد و سپس به کارکنان دامداری این فرصت را داد که در کنار دیگران این وضعیت ها را اصلاح کنند.
توصیه هایی برای زمان مداخله در زایمان گاو
یکی از معمول ترین مشکلات، عجله بیش از حد کارکنان زایشگاه برای زایمان هر چه سریع تر دام ها می باشد. مهارت بسیار مهمی که که باید آموزش داده شود، اعتماد به نفس کافی برای عقب ایستادن و مداخله نکردن برای مدت زمانی است که زایمان در حال پیشرفت است.
توصیه می شود دامی که ناراحتی خود را از بروز زایمان نشان می دهد ولی هیچ پیشرفت چشمگیری در روند زایمان آن مشاهده نمی شود مورد ارزیابی و آزمایش با دست قرار گیرد (گاو پس از یک ساعت و تلیسه پس از یک ساعت و نیم).
استفاده مناسب از کمک و کشش در زمان زایمان گاو
جک های زایمانی ابزار خوبی هستند اما اگر به شکل غلط استفاده شوند، بسیار خطرناک هستند و می توانند سبب ایجاد ناراحتی و صدمات زیادی شوند. هر کسی که وسایل کمک زایمانی استفاده می کند، باید آموزش های پایه ای را در زمینه چگونگی استفاده امن از آنها گذرانده باشد.
این مسئله باید یکی از موارد اصلی هر دوره آموزشی باشد. استفاده درست از جک زایمان می تواند سبب پیشرفت در کشش در طی یک یا دو دقیقه شود. اگر چنین امری اتفاق نیفتد، آنگاه باید عمل سزارین انجام شود. به عنوان یک قانون عمومی، دسته جک زایمان باید به گونه ای مورد استفاده قرار گیرد که طناب متصل به گوساله، به اندازه یک قوزک روی جک به آرامی تحت کشش ایجاد شده توسط حرکت دسته جک (در حالیکه جک در سطح بدن دام قرار گرفته) به بیرون کشیده شود. در این صورت کشش ملایم تری نسبت به موقعی که دسته جک به سرعت مورد استفاده قرار گیرد، ایجاد می شود.
بهداشت زایمان گاو
بسیار مهم است که به کارکنان در باره رعایت اصول بهداشت در نزدیکی زایمان شامل شست و شوی کامل و نگهداری مناسب از طناب های زایمان و زنجیرها آموزش داده شود. طناب ها در بسیاری از موارد در شرایط کثیف نگهداری می شوند. در حالی که می توان آنها را به آسانی در جای خشک و تمیز نگهداری کرد.
طرح های پذیرفته شده برای انجام عملیات زایمان
مطلوب آن است که یک دوره آموزشی با یک طرح عملیاتی که کارکنان بتوانند در زایمان دام ها از آنها استفاده کنند برگزار گردد. با این کار نمی توان کسی را از انجام کاری منع کرد، اگر بتوان یک مجموعه از قوانین ساده را نوشت که همیشه کاربرد داشته باشند، کار بسیار آسانی خواهد شد. در هر حال برخی از راهنمایی های ساده می توانند به بهبود استانداردها بسیار کمک کنند. بسیار مهم است که همه در باره این موارد بحث کنند و به توافق برسند در غیر این صورت این قوانین تنها یک کاغذ چرکنویس بوده و از هیچ ارزشی برخوردار نخواهند بود.
آماده باشید که مسئله را تعقیب کرده و چگونگی انجام کار را ببینید و البته وقوع برخی مشکلات را بپذیرید. تقریباً بدیهی است اگر شما به کارکنان دامداری توصیه کنید که کنار بایستند و به دام ها فرصت بیشتری برای زایمان بدهند، به زودی گزارشات جدیدی مبنی بر مرگ و میر گوساله ها به علت دادن فرصت بیش از حد به دام ها برای زایمان به شما خواهند داد. آماده باشید که به کارکنان دامداری برای عادت کردن به این روش و مرور آن فرصت بیشتری بدهید.
نظارت بر زایمان گاو
همانند همه طرح های سلامتی دیگر، زایمان نیز بایستی با استفاده از یک سری اطلاعات ساده ثبت شده مورد ارزیابی و مراقبت قرار گیرد. این می تواند یک معیار دقیق در آسایش دام در زمان زایش باشد. سخت زایی ها را می توان به شکل زیر ثبت کرد:
زایمان گاو باید با استفاده از یک سری اطلاعات ساده ثبت شده مورد ارزیابی و مراقبت قرار گیرد. این می تواند یک معیار دقیق در آسایش دام در زمان زایش باشد. سخت زایی ها را می توان به این شکل ثبت کرد.
اهداف این سامانه می تواند تا حد امکان واقعی باشد اما تمایز بین امتیاز 2 و 3 به شدت به عامل و فرد بستگی دارد. نرخ زنده زایی نیز باید مورد توجه قرار گیرد که می توان به شکل زیر آن را تعریف کرد.
درصد گوساله هایی که زنده به دنیا می آیند و تا 24 ساعت بعد زنده می مانند که هدف برای گاوها 97 درصد و برای تلیسه ها 92 درصد است.
مدیریت گاوهای تازه زا
گاوهای تازه زا باید به دقت مورد مراقبت قرار گیرند. در طی 5 تا 7 روز اول پس از زایمان به طور مرتب و به دفعات در طول شبانه روز به آنها سرکشی کرد و از نظر میزان غذای دریافتی و رفتار به آنها توجه نمود. این کار می تواند بسیار ارزشمند تر از اخذ درجه حرارت روزانه یا دادن یک برنامه استاندارد برای درمان تمام گاوهای تازه زا باشد.
مدیریت گوساله های نوزاد
ضرورت های این مرحله آگاهی از راهکارهای زنده مانی گوساله، ضدعفونی کردن سریع ناف و مدیریت کامل آغوز می باشد. این تصمیم که چه مدت گوساله در کنار مادرش باشد، بستگی به برنامه کنترل بیماری های عفونی مثل یون دارد. نگهداری و مراقبت کامل اثر قابل ملاحظه ای بر آسایش گوساله ها دارد.
درد و رنج گاوها در نزدیکی زایمان بی اندازه زیاد است. این مشکلات احتمالی را می توان به میزان زیادی با تصمیم گیری درست در زمان تلقیح مصنوعی و مدیریت صحیح مراحل زایمان کنترل کرد. دامپزشک نقش کلیدی در این مسئله دارد و می تواند بخش مهمی از کمک به کارکنان دامداری را با کنترل مناسب وضعیت های زایش به عهده بگیرد. بر این اساس دامپزشک می تواند به صورت انفرادی در مدیریت سخت زایی ها یک روند عالی را سپری کند، که گرچه بسیار مهم است ولی غالباً بخش کوچکی از مشکلات را حل می کند و بیشتر موفقیت به آموزش و ارتباط مناسب بین کارکنان دامداری و دامپزشک باز می گردد.
