راهکارهای زنده مانی گوساله
مرده زایی تحت عنوان مرگ گوساله تا فاصله 24 تا 48 ساعت بعد از زایمان تعریف می شود. متأسفانه، این مرگ و میرها یک مشکل عمده در گاوداری ها است. با توجه به چندین تحقیق بزرگ، دامنه نرخ مرده زایی از سطح پائین 4.3 درصد تا سطح بالای 10.3 درصد می باشد.
سخت زایی مسبب اکثر مرده زایی ها می باشد و درصد آن در تلیسه ها نسبت به دام های بالغ به طور چشمگیری بالاتر است، متأسفانه بسیاری از کارکنان گاوداری ها در مورد چگونگی و زمان مداخله در سخت زایی آموزش ندیده اند و در مورد چگونگی احیاء گوساله ها پس از سخت زایی و تلاش برای زنده مانی گوساله آگاهی ندارند. تأکید بر آموزش صحیح کارکنان در مداخله صحیح در جهت کاهش درصد سخت زایی ضروری است.
علاوه بر از دست دادن گوساله، مرده زایی گوساله بر بازده اقتصادی گاوها تأثیر دارد. تحقیقات نشان داده اند که خطر حذف و مرگ این گاوها نسبت به گاوهایی که گوساله زنده به دنیا می آوردند بالاتر است، همچنین تعداد روزهای باز آنها بیشتر است. تحقیق دیگری نشان داد که میزان شیر تولیدی گاوهایی که مرده زایی دارند نسبت به گاوهایی که گوساله زنده به دنیا می آورند کمتر است. بنابراین، ضرر اقتصادی ناشی از مرده زایی گوساله فقط محدود به از دست دادن گوساله نیست.
گام های اولیه برای کاهش سخت زایی گاو و حفظ گوساله
انتخاب ژنتیکی در کاهش مرده زایی گوساله نقش دارد. انتخاب اسپرم های مناسب برای تلقیح یک بخش مهم در روند جلوگیری از سخت زایی گاو است. گاوهای گوشتی معمولاً دارای EPDs (شاخص تفاوت مورد انتظار نتاج) برای وزن تولد می باشند و اسپرم گاوهای نر با شاخص وزن تولد پائین باید برای تلیسه ها انتخاب شوند. دفترچه اسپرم های گاو نر، دارای اطلاعاتی از قبیل آسان زایی اسپرم و آسان زایی دختر می باشد.
آسان زایی اسپرم (SCE) سخت زایی متصور شده از اسپرم آن گاو نر در تلیسه های شکم اول را برآورد می کند. گاوهای نر با ارزش SCE بالای 8 برای تلیسه ها یا گاوهای کوپک توصیه نمی شوند. آسان زایی دختر (DCE) توانایی دختران آن اسپرم در آسان زایی را ارزیابی می کند. در گاوهای هلشتاین، میانگین نرخ DCE تقریباً 6 درصد است و مقادیر بالاتر از آن با نرخ های بالاتر سخت زایی مرتبط است.
اگرچه اطلاعات خاصی در دسترس نمی باشد، اما به نظر می رسد که تغذیه نیز در کاهش درصد سخت زایی و مرده زایی گوساله دارای اهمیت می باشد. برای مثال، کمبود مواد معدنی کم مصرف ممکن است باعث افزایش درصد سخت زایی گاو شود همچنین اضافه وزن گاوها در زمان زایمان نیز به سخت زایی منجر می شود. در انسان ها، زن های با اسیدهای چرب غیراستریفه بالا (NEFAs) زایمان کندتری دارند و NEFAs با درصد بالای مرده زایی مرتبط است. این مسئله در دام ها نیز مشاهده می شود.
مدیریت جایگاه را فراموش نکنید. بسیار اهمیت دارد که از جابه جایی دام تا زمانی که به مرحله دوم زایش (هنگامی که پاها از رحم خارج می شوند) نرسیده است اجتناب کنید. گاوداری هایی که دام را در مرحله اول زایش (ناآرامی گاو، متورم شدن رحم، بیرون زدن سرپستانک) به مکان زایش منتقل می کنند با درصد بالای مرده زایی مواجه می شوند. جابه جایی در مرحله اول ممکن است روند زایمان را به خصوص در تلیسه ها متوقف کند و سپس روند زایمان دیرتر آغاز شود و به درصد بالای مرگ منجر شود.
آنچه لازم است به هنگام سخت زایی گاو ها بدانید
به دلیل اینکه اکثر مرده زایی ها با سخت زایی گاو مرتبط هستند، لازم است که کارگران در مورد نحوه کمک به زایمان اطلاعاتی داشته باشند. کارگران گاوداری باید بدانند که گاو در چه مرحله ای از زایمان است و همچنین نسبت به زمان و چگونگی مداخله یا کمک آگاهی داشته باشند. آنها همچنین باید متوجه شوند که چه زمانی لازم است که از شخص دیگری کمک بگیرند (چنانچه روند زایمان به طور طبیعی پیش نرود) و چگونه از گوساله تازه تولد مراقبت کنند.
زایمان طبیعی گاو 60 تا 70 دقیقه طول می کشد. معمولاً توصیه می شود که 90 دقیقه بعد از ظاهر شدن کیسه آب به زایمان کمک کنید. مداخله سریع می تواند به پارگی گردن رحم یا رحم منجر شود، زیرا به رحم گاو (به خصوص تلیسه) زمان کافی برای باز شدن داده نمی شود.
با این وجود، تحقیقات اخیر نشان می دهند که مداخله زودتر ممکن است به دام آسیب نزند. در این تحقیق که 257 زایمان مورد بررسی قرار گرفتند، کارگران در درجه اول آموزش دیدند که چگونه در روند زایمان به طور صحیح مداخله کنند و به کشیدن گوساله کمک کنند. سپس به آنها اجازه داده شد که 15 دقیقه بعد از ظاهر شدن پاها در واژن به زایمان کمک کنند.
فقط استفاده از نیروی انسانی برای کمک به زایمان مجاز می باشد (نه جک زایمان). گوساله ها به سه دسته تقسیم می شوند:
- گوساله هایی که بدون کمک متولد می شوند (NBA)
- گوساله هایی که با کمک زودهنگام با موفقیت به دنیا می آیند (EA)
- گوساله هایی که پس از یک ساعت و با کمک متولد می شوند (LA)
درصد مرده زایی گوساله های LA (که دیر هنگام در تولد به آنها کمک می شد) نسبت به گوساله هایی که به طور طبیعی یا با کمک زودهنگام به دنیا آمدند، بالاتر بود و نیروی جسمانی کمتری داشتند.
هنگامی که به کمک در فرآیند زایمان نیاز است، گاوها را به مکانی منتقل کنید که بتوان آنها را به خوبی مهار کرد. فاصله بین مقعد و واژن برای جلوگیری از ابتلا به عفونت رحم باید تمیز شود و در آن ناحیه نرم کننده فراوان زده شود. اطمینان حاصل کنید که کارگران برای استفاده صحیح از زنجیر زایمان و کشیدن گوساله با آن هنگامی که گاو خود را منقبض می کند آموزش دیده باشند.
مراقب استفاده مداوم کارگران از جک زایمان باشید زیرا مشکلات زیادی ایجاد می کند. گاو به طور طبیعی جنین را تقریباً با 74.8 کیلوگرم نیرو خارج می کند در حالی که دو انسان زنجیر زایمان را با 158.7 کیلوگرم نیرو می کشند. در مقابل، یک انسان و یک جک زایمان به راحتی 408.2 کیلوگرم نیرو تولید می کنند که می تواند به پارگی بافت ها منجر شود.
توصیه می شود به کارگران آموزش داده شود که فقط از نیروی انسانی، حداکثر دو نفر، استفاده کنند و چنانچه نتوانستند گوساله را خارج کنند با مدیر یا دامپزشک تماس بگیرند. جک زایمان می تواند یک ابزار مفید برای افراد خوب آموزش دیده باشد، اما آنها می توانند باعث بروز مشکل نیز شوند.
اولین تنفس، مهمترین راهکارهای زنده مانی گوساله
بلافاصله بعد از تولد گوساله، آن را در حالت نشسته قرار دهید تا هردو ریه آن فراخ شود. سر و ته کردن گوساله در هر زمان در تنفس آن مشکل ایجاد می کند و از انجام آن باید اجتناب شود. شما می توانید مایعات را از راه دهان و بینی با تحریک آنها با دست یا کاه خارج کنید. برای تحریک گوساله به نفس کشیدن آن را با حوله ماساژ دهید و انگشت خود را در گوش و یا بینی آن فرو ببرید.
کارگران باید از رفتار طبیعی گوساله بعد از زایمان مطلع باشند. برای مثال، گوساله 3 دقیقه بعد از تولد باید سرش را بلند کند، طی 5 دقیقه بعد از تولد روی پاهایش بنشیند، بعد از 20 دقیقه سعی کند بایستد و بعد از 1 ساعت کامل بایستد. وجود لکه های سبز رنگ در مایع موکونیوم، طولانی شدن زمان نشستن، تنفس نامنظم، غشاء موکوسی آبی رنگ، وجود خون در چشمان و زبان یا سر متورم علائمی هستند که نشان می دهد گوساله دچار مشکل شده است.
روش های دیگری برای تحریک گوساله به نفس کشیدن وجود دارند که عبارت از فرو کردن سوزن در استخوان بین بینی و لب و ریختن آب سرد روی سر یا داخل گوش گوساله و یا استفاده از کافئین.
